جایگاه فضاهای اوقات فراغتی تفکیک شد جنسیتی در برساخت هویت دختران: مطالعۀ بوستان نرگس قم

Authors

  • امیلیا نرسیسیانس دانشیار، گروه انسان‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  • ناصر فکوهی استاد، گروه انسان‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  • نفیسه ایمانی دانشجوی دکتری، مردم‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
Abstract:

این مقاله بر مبنای مفهوم فضا، که به لحاظ اجتماعی با مفهوم قدرت ارتباط برقرار می کند، تدوین شده است. طراحی و برنامه ریزی فضاهای شهری، از جمله تفکیک های فضایی، در جهت کنترل و ادارۀ فضاهای عمومی صورت می گیرد که در کشور ما هدف از این کنترل، حفظ و بازنمایی هویت ایرانی و اسلامی شهرها و شهروندان است. برای پاسخ به این مسئله که استراتژی‌های فضایی بر اساس جنسیت- همچون ایجاد فضاهای تک‌جنسیتی اوقات فراغتی- چه جایگاهی در برساخت هویت شهروندان دارد، ناگزیر از توجه به تنوع مخاطبان فضاهای شهری هستیم. این پژوهش به روش مردم‌نگاری انجام شده و در آن از فنون مشاهده و مصاحبه بهره گرفته شده است. نمونۀ مورد مطالعه 15 نفر از مراجعه کنندگان بوستان نرگس هستند که در ردۀ سنی 15 تا 20 سال قرار دارند؛ هدف مقاله بررسی نقش و جایگاه بوستان های زنان در زندگی روزمره و هویت دختران است؛ در این مقاله این بوستان‌ها به عنوان بخشی از فضای شهری و در ارتباط با کلیت فضای اجتماعی در نظر گرفته  است. با استفاده از تحلیل مصاحبه ها، زندگی روزمرۀ دختران در فضاهای خصوصی و عمومی، نگرش آن‌ها درباره مفهوم جنسیت، و کنش آن‌ها بر اساس این مفهوم بررسی شد. عاملیت دختران در زمینۀ انتظام فضایی در سه گروه پذیرنده، سرکش یا مقاومت کننده و منتقد بازشناسی شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در طراحی فضاهای شهری جنسیتی به مدیریت تفاوت های اجتماعی و توجه به همۀ گروه های سنی، اجتماعی و فرهنگی نیاز وجود دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تفکیک جنسیتی در فضای شهری: مطالعۀ بوستان بهشت مادران تهران

مقالۀ حاضر با این پیش‌فرض آغاز شده است که فضا همواره امری آمیخته با قدرت است. بر این اساس سعی شده است جایگاه پارک‌های تک‌جنسیتی و به‌طور مشخص بوستان بهشت مادران را در روابط قدرت مطالعه نماییم. معمولاً در این رابطه دو دیدگاه وجود دارد. برخی چنین پروژه‌هایی را در جهت رفع تبعیض‌های جنسیتی می‌دانند و برخی دیگر بالعکس آن را در جهت بازتولید سلطۀ جنسیتی ارزیابی می‌نمایند. نویسندگان مقالة پیش رو قصد دار...

full text

تفکیک جنسیتی در فضای شهری: مطالعۀ بوستان بهشت مادران تهران

مقالۀ حاضر با این پیش فرض آغاز شده است که فضا همواره امری آمیخته با قدرت است. بر این اساس سعی شده است جایگاه پارک های تک جنسیتی و به طور مشخص بوستان بهشت مادران را در روابط قدرت مطالعه نماییم. معمولاً در این رابطه دو دیدگاه وجود دارد. برخی چنین پروژه هایی را در جهت رفع تبعیض های جنسیتی می دانند و برخی دیگر بالعکس آن را در جهت بازتولید سلطۀ جنسیتی ارزیابی می نمایند. نویسندگان مقاله پیش رو قصد دار...

full text

تفکیک جنسیتی در فضاهای دانشگاهی؛ نسبت‌سنجی دیدگاهها با آموزه‌های دینی

چکیده هدف: این پژوهش، به منظور جمع‌آوری و تحلیل دیدگاههای صاحب‌نظران دربارۀ نگاه دین به تفکیک جنسیتی و ایجاد فضاهای ویژۀ مردان و زنان در دانشگاهها انجام شده است. روش: داده‌ها به روش کتابخانه‌ای و با نگاه توصیفی تحلیلی از کتب و مقالات مرتبط ب...

full text

طراحی فضاهای شهری با ارزیابی نگرش جنسیتی (مطالعه موردی: پارک بانوان نرگس ارومیه)

در طراحی و ارزیابی فضاهای شهری، اندیشمندان به نیازهای اولیۀ انسان بسیار توجه می­کنند و همه بر این اعتقاد هستند که، بدون توجه به این نیازها، امکان دسترسی به فضا و تحرک­پذیری در آن به حد قابل ملاحظه­ای محدود خواهد شد. این نیازها تحت تأثیر متغییرهای مختلفی قرار دارند و «جنسیت» یکی از موضوع­های حساس این مقوله است. از این رو، هدف پژوهش حاضر ارزیابی نگرش جنسیتی در طراحی فضاهای شهری با تاکید بر پارک ب...

full text

نقش خانواده و مدرسه در شکل‌گیری هویت جنسیتی دختران

زمینه و هدف : «هویت جنسیتی» تصویری است که زن یا مرد از خود دارد و نیز انتظاراتی است که به‌عنوان جنس متمایز و متفاوت با جنس دیگر از خود دارد. عوامل بسیاری در شکل‌گیری هویت جنسیتی نقش دارند. مقالۀ حاضر با هدف تعیین نقش خانواده و مدرسه در شکل‌گیری هویت جنسیتی دختران نگاشته شده است. مواد و روش‌ها: مطالعۀ حاضر مطالعه‌ای کیفی به روش تحلیل محتواست. نمونه‌گیری این پژوهش هدفمند است که تا اشباع داده‌ها ا...

full text

بررسی مطلوبیت فضاهای گذران اوقات فراغت شهروندان ایلام (مطالعۀ موردی: فضاهای سبز شهری)

بررسی فضاهای سبز شهری به عنوان بخشی از فضاهای گذران اوقات فراغت و بخش جاندار ساخت کالبدی شهرها که در حفظ و تعادل محیط زیست شهری، تعدیل آلودگی هوا، تفریح، پرورش روحی و جسمی و آسایش روانی شهروندان، نقش عمده­ای ایفا می‌کنند، اهمیت زیادی دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی مطلوبیت فضاهای گذران اوقات فراغتِ شهروندان شهر ایلام؛ یعنی فضاهای سبز و پارک‌ها می‌باشد. روش انجام این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 2

pages  57- 81

publication date 2019-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023